اميرکبير: سدي در مقابل بهائيت

  اميرکبير: سدي در مقابل بهائيت

پايگاه خبري فرقه: محمدتقي فراهاني ملقب به اميرکبير از رجال سياسي مهم و شناخته شده در عصر قاجار مي باشد. وي از جمله افرادي بود که توانست به واسطه هوش، ذکاوت و توانايي سياسي مورد توجه ناصرالدين شاه قرار گرفته و از سوي وي به منصب صدراعظمي منصوب گردد. البته انتصاب به اين سمت، مرهون عوامل ديگري چون آشنايي و نزديکي شاه به امير نيز بود که به دوران وليعهدي ناصرالدين شاه بازمي گشت. اين نزديکي باعث شده بود تا ناصرالدين شاه به واسطه برخورداري امير از برخي ويژگيهاي خاص او را گزينه مناسبي جهت صدارت بداند. با اين توضيحات به برخي از اين دلايل و ويژگيها که تا حدي متأثر از شرايط سياسي و اجتماعي آن دوران نيز بود پرداخته مي شود.

محمدتقي فراهاني از کودکي تا صدارت
محمد تقــي فراهاني، در سال 1222 ه.ق در شهر هزاوه فراهان ديده به جهان گشود. وي بخشي از دوران کودکي خود را در خانواده قائم مقام سپري کرد. امير، از همان زمان، آثار هوش و ذکاوت خود را به نمايش گذاشت و همين موضوع باعث توجه قائم مقام نسبت به او گرديد. از اين رو قائم مقام تلاش کرد تا از همان دوران، امور سياست را به او آموخته و او را با دنياي سياست و ملازمات آن آشنا سازد. امير بعد از مدتي به فعاليتهاي متعددي همت گماشت، و در آغاز جواني، فرمان مستوفي گري يافت. اما بي شک مهمترين سمت سياسي او، مقام صدارت بود که به دلايلي چند از سوي ناصرالدين شاه به آن مقام منصوب گرديد که برخي از اين دلايل در زير مورد اشاره قرار مي‌گيرند.

دوستي و نزديکي ناصرالدين شاه و صدراعظم
اميرکبير رسماً در سال 1264 ه.ق با حکم ناصرالدين شاه، به مقام صدارت منسوب شد. وي تا قبل از صدارت، سه وظيفه مهم سياسي را انجام و لياقت خود در اين زمينه را اثبات نموده بود. اين سه وظيفه در رابطه با روسيه، ايروان و ارزنه الروم بود. «در سفر روسيه در زمره دبيران بود، در سفر ايروان که ناصرالدين شاه وليعهد را جهت ملاقات با تزار روسيه همراهي مي نمود، وزارت نظام آذربايجان را نيز بر عهده داشت و زماني که به سفارت ارزنه الروم برگزيده شد، با مقام وزارت، به نمايندگي مختار دولت در آن کنفرانس شرکت جست.»1

همراهي و نزديکي اميرکبير به وليعهد، ضمن ايجاد موجبات دوستي و الفت اين دو، باعث شد تا مقدمات جلوس ناصرالدين شاه وليعهد، به تخت سلطنت توسط امير فراهم گردد. امير نقش مهمي در تسهيل امور جهت پادشاهي ناصرالدين شاه داشت. از اين رو ناصرالدين شاه نيز در ازاي خدمات اميرکبير، وي را به مقام صدرات مي رساند. ميرزا تقي خان، ابتدا توسط ناصرالدين شاه به اميرنظام و سپس اميرکبير و اتابک اعظم ملقب مي‌گردد. بنابراين مي توان يکي از دلايل ناصرالدين شاه در اعطاي مقام صدارت به امير را در وهله اول شناخت او و نزديکي و الفت اين دو دانست. اميرکبير طي همراهي خود با ناصرالدين شاه در جريان اتفاقات و يا سفرهاي خارجي به خوبي توانسته بود کارداني و شايستگي اش را به اثبات رساند.

افزايش قدرت مرکزي و مبارزه با قدرتهاي محلي
عامل ديگر در انتصاب امير به سمت صدراعظمي، مبارزه با قدرتهاي محلي جهت افزايش قدرت مرکزي بود. البته اين موضوع نيز به شناخت ناصرالدين شاه از اميرکبير بازمي گشت، ناصرالدين شاه، امير را گزينه مناسبي جهت مقابله با جنبشهاي محلي مي دانست. اين جنبشها که خود را در شکل شورشهاي محلي نيز نشان مي داد، محصول دوران محمدشاه بود. در اين دوران سيستم سياسي کشور مانع از روي کار آمدن افراد لايق و در نتيجه افزايش اعتراضات و شورشهاي محلي مي گردد. در مقابل گروهها و جنبشهاي جديدي شکل مي گيرند که تا حدي مستقل از دولت و گاه بر ضد قدرت مرکزي دولت عمل مي کردند. يکي از اين گروهها، «اشرافيت تنبلي بود که در واقع ثمره زن پرستي و بلهوسي فتحعليشاه به‌شمار رفته و تعدادشان بر اثر بروز جنگهاي داخلي بيشتر شده بود»2 و در زمان ناصرالدين شاه نيز بر تعداد آنان افزوده گرديد.